Sao Hỏa và những cơ hội khám phá sự sống ngoài Trái Đất

Theo các nhà khoa học tại yeukhoahoc.edu.vn, Sao Hỏa – hành tinh đỏ láng giềng – đang trở thành “ứng cử viên sáng giá” nhất để trả lời câu hỏi lớn ấy. Với những khám phá liên tục từ NASA, ESA và cả các sứ mệnh tư nhân, hành tinh này không còn chỉ là một khối đá khô cằn mà có thể đang giữ bí mật về sự sống vi mô từ hàng tỷ năm trước.

Sao Hỏa từng có đại dương và khí quyển dày như Trái Đất?

Các robot như Perseverance và Curiosity đã tìm thấy bằng chứng thuyết phục:

• Đáy hồ cổ rộng hàng nghìn km² tại miệng núi lửa Jezero
• Khoáng sét, carbonate và sulfate – dấu vết của nước lỏng tồn tại lâu dài
• Khí metan tăng giảm theo mùa, có thể do hoạt động địa chất hoặc… sinh học
• Đồng vị carbon-12 phong phú bất thường trong mẫu đá (gợi ý quá trình sinh học)

Những nơi “đáng nghi nhất” có thể còn sự sống hôm nay

Dưới đây là 4 địa điểm đang được các nhà khoa học đặt cược cao nhất:

Vị trí	Lý do khả nghi nhất	Nhiệm vụ đang nghiên cứu
Hệ thống hang động lava	Che chắn bức xạ, giữ nhiệt và hơi nước	Mars Sample Return (dự kiến 2031)
Vùng cực nam	Băng nước nguyên chất ngay dưới bề mặt	Phoenix, Insight, tương lai Ice Mapper
Miệng núi lửa Hellas	Áp suất cao nhất Sao Hỏa, dễ có nước lỏng	Tianwen-3 (Trung Quốc) 2028
Đáy hồ cổ Jezero	Trầm tích hữu cơ đã được xác nhận	Perseverance đang lấy mẫu

Công nghệ mới giúp chúng ta “nghe thấy” sự sống vi mô 

Không chỉ tìm nước, các thiết bị hiện đại còn săn lùng dấu hiệu sinh học tinh vi:

• SHERLOC & PIXL: phát hiện phân tử hữu cơ phức tạp ở cấp độ micromet
• MOXIE: đã sản xuất oxy từ khí quyển Sao Hỏa – bước đầu cho thuộc địa tương lai
• Máy quang phổ Raman trên ExoMars Rosalind (2028) có thể nhận diện axit amin
• Drone Ingenuity mở đường cho trực thăng tìm kiếm hang động thế hệ mới

Nếu tìm thấy sự sống trên Sao Hỏa, điều đó có ý nghĩa gì? 

Một phát hiện dù chỉ là vi khuẩn cổ đại cũng sẽ thay đổi hoàn toàn nhân loại:

• Chứng minh sự sống có thể xuất hiện ở nhiều nơi trong vũ trụ
• Trái Đất không còn là “trường hợp đặc biệt” nữa
• Mở ra kỷ nguyên mới trong sinh học, triết học và tôn giáo
• Thúc đẩy đầu tư khổng lồ vào khám phá liên hành tinh

Chúng ta đang sống trong thời đại vàng của ngành thiên văn. Chỉ trong 10–15 năm tới, những mẫu đá từ Sao Hỏa sẽ được đưa về phòng thí nghiệm Trái Đất. Khám phá vũ trụ chưa bao giờ thôi thôi thúc trí tò mò của con người – và hành trình đến Sao Hỏa chính là chương hấp dẫn nhất đang diễn ra ngay lúc này.